طراحی و اجرای نمای سرامیکی

نمای سرامیکی

دو روش کلی نصب سرامیک در نمای ساختمان‌ها وجود دارد. روش نصب تر یا روش چسبانده شده و روش نصب خشک یا روش مهار شده. در روش نصب خشک در نمای سرامیکی، بارهای ثقلی ناشی از سرامیک و اجزای آن علاوه بر بارهای جانبی وارده شامل بارهای زلزله، بارهای فشار و مکش باد را تحمل کنند. همچنین نمای سرامیکی باید در برابر بارهای ضربه ناشی از برخورد قطعات مختلف به آنها بخصوص قطعات جابجا شده توسط تندبادها کنترل شوند.

نصب سرامیک به روش تر

نصب سرامیک به روش تر می‌تواند با استفاده از ملات سیمان پرتلند، ملات خشک، ملات سیمان پرتلند -لاتکس یا چسب اپوکسی انجام شود. ضوابط و الزامات هر روش در نشریه شماره ۷۱۴ آورده شده است.

نصب سرامیک به روش تر، با سیمان پرتلند

روش نصب سرامیک به روش تر با استفاده از سیمان پرتلند بر اساس ضوابط و الزامات ذکر شده در نشریه شماره ۷۱۴ است. لازم به ذکر است روش نصب و الزامات مورد استفاده می تواند برای سیمان پرتلند، ملات خشک یا سیمان پرتلند – لاتکس مورد استفاده قرار گیرد.

گروت ریزی سرامیک

به کارگیری و عمل آوری گروت مناسب بسته به شرایط محیطی باید صورت گیرد. از انواع دوغاب می‌توان به گروت مقاوم در برابر مواد شیمیایی؛ گروت furan اپوکسی مقاوم در برابر مواد شیمیایی؛ گروت دوغاب اپوکسی اصلاح شده اشاره کرد.

نصب سرامیک بر روی دیوار

سرامیک باید حداقل به مدت نیم ساعت در آب تمیز به طور کامل خیسانده شده و آب اضافی آن پیش از نصب خارج شود. سرامیک‌هایی که قبل از نصب لبه‌های آنها خشک به نظر می‌رسند دوباره خیسانده شود. هنگامی که سرامیک‌ها نصب می‌شوند نباید رطوبت آزادی بر پشت آنها باقی بماند. لازم نیست سرامیک شیشه‌ای لعاب دار یا بدون لعاب خیسانده شود.

هنگامی که اتصال با یک لایه ملات خشک ۳ یا ملات سیمان پرتلند – لاتکس مورد استفاده قرار می‌گیرد، سرامیک نباید خیسانده شود. قبل از نصب سرامیک بر روی سطوح قائم، درزها با استفاده از ملات مخصوص فاصله گذاری بین سرامیک‌ها پر شود.

یک لایه اتصال با ضخامت ۱ تا ۲ میلی متر بر روی ملات بستر تا زمانی که هنوز کارا است، اعمال شود. اگر درزهای سفید نیاز باشد، باید لایه اتصال با استفاده از سیمان سفید اجرا شود.

سرامیک باید محکم روی بستر ملات نصب شود. پهنای درز بین سرامیک‌ها توسط قلاب‌های روی سرامیک تعیین می‌شود. فاصله دهنده‌ها، طناب یا رشته باید برای فاصله دادن سرامیک‌ هایی که قلاب ندارند مورد استفاده قرار گیرند. تمامی سطوح باید در یک سطح صاف و در یک موقعیت یا تراز مناسب قرار گیرد. همه سرامیک‌ها باید تا زمانی که بستر ملات هنوز کارا است، نصب شوند. با ضربه زدن، باید تمامی فاصله بین شیارهای سرامیک با سیمان پر شود.

نصب سرامیک با چسب‌های طبیعی یا چسب اپوکسی نصب سرامیک

اگرچه چسب‌های طبیعی و چسب‌های اپوکسی به صورت مشابه نصب می‌شوند، اما کارکرد و مشخصات فیزیکی آن‌ها متفاوت است. به عنوان مثال اپوکسی باید مخلوط شود در حالی چسب های طبیعی بدون مخلوط نمودن مستقیماً مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین، برای نصب با استفاده از چسب اپوکسی به مهارت بیشتری نیاز است.

بکارگیری چسب

چسب باید برای برقراری اتصال مکانیکی و پوشش مناسب دندانه دار شود. حداقل ضخامت چسب بین سرامیک و پشت بند، ۱ میلی متر است.

نصب سرامیک بر روي دیوارها

نصب سرامیک باید بر روی دیوارهای بنایی یا بتن خشک و هموار صورت پذیرد. در نصب سرامیک با چسب اپوکسی یا چسب طبیعی، ملات بستر باید ۲۴ ساعت یا بیشتر در دمای ۲۱ درجه سانتی گراد عمل آوری شده و پیش از نصب سرامیک باید به طور کامل خشک شده باشد. سرامیک باید بر روی چسب، فشار داده شده تا از اتصال چسب با سرامیک در حالی که فاصله و انطباق درز به صورت دقیق حفظ شده است، اطمینان حاصل شود. حداقل درز برای گروت ریزی باز نگه داشته شود.

نصب سرامیک با ملات سیمان پرتلند خشک یا ملات سیمان پرتلند لاتکس

ملات‌های خشک و ملات‌های سیمان پرتلند لاتکس می‌تواند به صورت یک لایه اتصال با ضخامت ۲ میلی‌متری براي اتصال سرامیک به بستر ملات سیمان پرتلند که هنوز کارا است، به کار برده شود. آن‌ها همچنین می‌توانند بر روی بستر ملات سیمان پرتلند عمل آورده شده یا دیوار های پشتیبان سیمانی مورد استفاده قرار گیرند. در شرایط معمول، عمل آوری ۲۰ ساعته در دمای ۲۱ درجه سانتی گراد کافی است اما عمل آوری بیشتر بستر ملات تا حدود ۱۰ روز مطلوب است.

اختلاط ملات‌های سیمان پرتلند خشک

ملات‌های خشک مطابق دستورالعمل زیر باید مخلوط شود.

• مواد تشکیل دهنده خشک به مقدار آب توصیه شده اضافه شود. به آهستگی و به صورت یکنواخت مخلوط شوه و اجازه داده شود که ملات به مدت ۱۵ دقیقه بماند، آنگاه دوباره مخلوط شود. آب، ملات اضافه یا دیگر مواد تشکیل دهنده نباید بعد از زمان کشته شدن ملات، اضافه شود.
• روانی ملات باید به گونه‌ای باشد که در صورت استفاده از کمچه شیاردار، شیار ایجاد شده در ملات جاری نشده و افت ننماید.
• در هنگام استفاده، هر از چند گاهی ملات باید دوباره مخلوط شود. آب اضافی یا مصالح تازه بعد از اختلاط اولیه نباید اضافه شود. ملات نباید بعد از اولین گیرش مورد استفاده قرار گیرد.

اختلاط ملات‌های سیمان پرتلند لاتکس

ملات سیمان پرتلند لاتکس به گونه‌ای که در اینجا ذکر شده است باید مخلوط شود.

• از مخلوط ملات خشک بسته بندی شده استفاده شود.
• مخلوط ملات خشک به مقدار آب یا لاتکس تعیین شده توسط سازنده اضافه شود و اختلاط به صورت یکنواخت براي بدست آوردن ملات با رطوبتی یکنواخت از نظر بصری و کامل انجام شود.
• ملات‌های thin-setسیمان پرتلند لاتکس به دو شکل موجود است. هر دو نوع مخلوط های خشک هستند که یکی – نیازمند اضافه نمودن لاتکس مایع در هنگام اختلاط است. در این حالت به دستورالعمل‌های سازنده براي لاتکس مایع توجه شود. شکل دوم یک پودر خشک و پلیمرهای خشک مخلوط شده در کارخانه است که تنها در هنگام اختلاط باید به آن‌ها آب اضافه شود. در این حالت به دستورالعمل‌های سازنده ملات توجه شود.
• روانی ملات باید به گونه ای باشد که در صورت استفاده از کمچه شیاردار، شیار ایجاد شده در ملات نباید جاری شده و افت نماید.
• در هنگام استفاده، هر از چند گاهی ملات را دوباره مخلوط نمایید. آب اضافی یا مصالح تازه بعد از اختلاط اولیه نباید اضافه شود. ملات نباید بعد از اولین گیرش مورد استفاده قرار گیرد.

نصب سرامیک بر روی دیوار

• سطح باید بصورت سرتاسری تمیز شود و اگر خیلی خشک است، مرطوب شده ولی اشباع نشود.
• ملات با استفاده از سمت تخت کمچه در ابعاد سطحی که کمتر از ابعاد سرامیک است اعمال شود. با استفاده از یک کمچه دندانه دار، ملات شانه شده تا بستري یکنواخت روی سطح پشت بند تراشیده بدست آید.
• سطح به صورت یکنواخت بدون نقاط خالی، با میزان ملات کافی به منظور اطمینان از ضخامت ملات حداقل ۲ میلی متر بین سرامیک و پشت بند پس از آنکه سرامیک در موقعیت جا زده شد، پوشش داده شود. سرامیک نباید بر روی ملات که خاصیت چسبدگی خود را از دست داده است اعمال شود.

نصب خشک سرامیک

یک روش نصب سرامیک‌های مورد استفاده در نمای سرامیکی روش نصب خشک است. مشخصات و الزامات سرامیک‌های پورسلان یا سرامیک های تهویه شونده Terra Cotta در روش در استاندارد ملی ۲۵  ISIRI آورده شده است. اجزای یک سیستم نصب خشک سرامیک به شرح زیر است.

1. ریل‌های قائم آلومینیومی با درزبند که به دیوار پشتیبان به وسیله براکت‌ها و بست‌های مورد نیاز متصل شده است.
2. بست‌های آلومینیومی با واشرهای عایق که بست‌ها به ریل‌ها به نحو مناسبی متصل می‌شوند و واشرها مانع ایجاد صدای لرزش حاصل از باد می‌شوند.
3. پانل‌هاي سرامیکی با ابعاد استاندارد که توسط بست‌ها مهار می‌شوند بست‌های آلومینیومی در حفره‌های قطعات قائم آلومینیومی کار گذاشته می‌شود و از درز بند برای جلوگیری نفوذ هوا به پشت سرامیک‌ها استفاده می‌شود.

اجزای سیستم اتصال خشک

دیوار پشتیبان

دیوار پشتیبان نمای سرامیکی که بار سیستم اتصال خشک سرامیکی به آن وارد می‌شود باید از نظر دارا بودن سطحی صاف و شاغولی و در محدوده رواداری های مجاز و شرایط تعیین شده برای نصب سیستم سرامیکی بررسی شود.

زیرسازی

زیرسازی نصب خشک سرامیک، متشکل از پروفیل‌های قائم و براکت‌های اتصال است که این پروفیل‌‌ها و براکت‌ها از آلیاژ آلومینیوم با حداقل ضخامت ۲ میلی متر تشکیل شده است. این پروفیل‌ها و براکت‌ها به نحوی به دیوار پشتیبان متصل می‌شوند که قادر به تحمل انبساط و انقباض حرارتی و همچنین تغییر شکل‌های تکیه گاه باشند به طوری که باعث ایجاد تنش و آسیب در پوشش نمای سرامیکی نشود.

اتصالات

بست‌ها جهت اتصال پروفیل‌ها به یکدیگر و همچنین اتصال براکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. بست‌ها باید از فولاد ضد زنگ ساخته شوند. ابعاد بست و نوع اتصال دهنده و فواصل نصب بست‌ها به ساختمان با توجه به بارهای وارده بر نمای سرامیکی محاسبه شود. نوع، موقعیت و تعداد مهارهای براکت‌ها به دیوار پشتیبان بستگی به مشخصات مکانیکی اتصال و نیروهای منتقل شده از نمای سرامیکی به دیوار پشتیبان توسط اتصال دارد. از واشرهای پلاستیکی مقاوم در برابر ضربه بین بست و مصالح غیر مشابه (مانند فولاد یا مصالح سیمانی یا ریل‌های آلومینیومی) برای جلوگیری از واکنش‌های گالوانیک و تراز کردن و همسطح کردن بست، استفاده می‌شود. هر ریل قرارگیری پانل سرامیکی با حداقل ۲ بست برای ایجاد مهار کافی به دیوار پشتیبان متصل می‌شود.

مشخصات ریل در نصب خشک سرامیک تهویه شونده terracotta

ریل باید در ابعاد استاندارد حمل و در فواصل استاندارد سوراخ شود. فواصل اتصال دهنده‌ها باید با توجه به نیروهای وارده مشخص شود. فواصل سوراخ ریل به ارتفاع پنل استاندارد بستگی دارد.

براي ایجاد سوراخ ریل در محل، فاصله سوراخ انتهایی تا انتهای ریل باید ۲۵ میلی متر است. سوراخ انتهایی در فاصله ۴۵ میلی متر از انتهای رویه پانل قرار خواهد گرفت. فاصله ضلع فوقانی بالاترین سوراخ از بالای ریل ۱۲/۵ میلی متر است. در شرایطی که پانل‌های فوقانی و تحتانی دارای ارتفاع استاندارد نبوده و به سوراخ‌های ریل برخورد نمی‌کنند، بست‌ها باید اصلاح شوند. بست فوقانی اصلاح شده در بالای ریل و بدون استفاده از سوراخ نصب می‌شود و بست تحتانی اصلاح شده به طور مستقیم و بدون استفاده از سوراخ به ریل پیچ می‌شود.

براي جلوگیری از واکنش‌های گالوانیک بین ریل‌های آلومینیومی و سایر مصالح غیر مشابه (مانند فولاد یا مصالح سیمانی) و همچنین برای تراز کردن و شاغولی کردن ریل‌ها توصیه می‌شود که از واشرهای پلاستیکی مقاوم در برابر ضربه استفاده شود. همچنین می‌توان از سایر مصالح جدا کننده مانند رنگ قیری برای پوشش سطوح آلومینیومی که ممکن است در تماس با سایر مصالح قرار گیرند، استفاده کرد.

نصب خشک سرامیک پرسلانی

سیستم نصب نمایان مطمئن ترین روش نصب سرامیک‌های پرسلان به روش خشک در نمای سرامیکی است. در این روش، بست به گونه‌ای نصب می شود که سرامیک در داخل آن قرار گرفته و توسط بست مهار شود. بست به زیرسازی و شبکه آلومینیومی مطابق شکل زیر متصل می‌شود. برای جلوگیری از جلب توجه بست‌ها، می‌توان آنها را با رنگ‌های کوره‌ای متناسب با رنگ سرامیک، رنگ نمود.

نحوه نصب سرامیک پرسلانی

مراحل نصب سیستم نمایان عبارت است از.

1. پس از طراحی المان‌های نمای سرامیکی بر اساس طرح به دست آمده براکت‌ها به وسیله بست‌ها مکانیکی به دیوار پشتیبان متصل می‌شوند.
2. پس از آن پروفیل‌های عمودی بر روی براکت‌ها متصل شده و به صورت شاغولی نصب می‌شوند.
3. در این مرحله پوشش عایق به وسیله بست ‌هاي مناسب به دیوار پشتیبان متصل می‌شود.
4. پس از برپا کردن پروفیل‌های قائم، بست های اصلی به پروفیل متصل می‌شوند.
5. پروفیل پلاستیکی در محل شیار پروفیل قائم جاگذاري می‌شود.
6. در این مرحله فاصله دهنده بر روی گیره‌ها متصل شده و به وسیله بست‌هاي گیره در محل خود قفل می‌شوند.
7. فاصله دهنده‌های متصل به بست‌ها وظیفه ایجاد فاصله ۴ تا ۸ میلی متري را دارند و پس از قرار گیری در محل خود به وسیله پرچ در جاي خود ثابت می‌شوند.
8. نمای سرامیکی به وسیله تکرار این فرایند ساخته می‌شود.

در روش نصب نمایان برای اتصال سرامیک به پروفیل‌ها می‌توان از بتونه نیز استفاده نمود. در این حالت، اولین مرحله نصب گیره به وسیله پیچ‌های خودکار به پروفیل‌های قائم است. پس از آن رشته‌ای از بتونه بر روی پروفیل قائم قرار داده می‌شود. پس از نصب سرامیک‌ها این لایه بتونه باعث اتصال سرامیک به پروفیل قائم می‌شود و باعث افزایش امنیت قطعات متصل شده به نمای سرامیکی و جلوگیری از حرکت سرامیک‌ها می‌شود. در مرحله بعد بست‌ها به وجه بالایی سرامیک‌ها متصل شده و به وسیله پیچ به پروفیل‌های قائم محکم می‌شود. سایر سرامیک‌ها نیز به این ترتیب متصل شده و در محل خود ثابت می‌شوند. توصیه می‌شود که ساخت از پایین به بالا صورت گیرد.