علامت تجاری و مراحل ثبت برند

علامت تجاری ( برند) چیست؟

علامت تجاری نشانی است که قادر است کالاهای تولیدی یا خدمات ارائه شده توسط یک شخص/بنگاه را از کالاها یا خدمات سایر بنگاه‌ها با اشخاص متمایز نماید.

طبق ماده 30 قانون علامت‌، علامت جمعي و نام تجاري عبارتند از:

الف ـ علامت يعني هر نشان قابل رؤيتي كه بتواند كالاها يا خدمات اشخاص حقيقي يا حقوقي را از هم متمايز سازد.

ب ـ علامت جمعي يعني هر نشان قابل رؤيتي كه باعنوان علامت جمعي در اظهارنامه ثبت معرفي شود و بتواند مبدأ و يا هرگونه خصوصيات ديگر مانند كيفيت كالا ياخدمات اشخاص حقيقي و حقوقي را كه از اين نشان تحت نظارت مالك علامت ثبت شده جمعي استفاده مي‌كنند متمايز سازد.

ج ـ نام تجارتي يعني اسم يا عنواني كه معرف و مشخص‌كننده شخص حقيقي ياحقوقي باشد.

مزایای ثبت علائم تجاری                                                                  

·        تضمین می‌کند که مشتریان می‌توانند محصولات را از یکدیگر تشخیص دهند.

• شرکت‌ها را قادر می‌سازد محصولات‌شان را از یکدیگر متمایز سازند.
• ابزار بازاریابی و اساس ایجاد وجهه و شهرت شرکت‌ها هستند.
• اجازه استفاده از  آنها به اشخاص ثالث داده می‌شود و منبع مستقیم درآمد از محل حق امتیازها می‌باشند.
• جزء ضروری موافقت‌نامه‌های اعطای نمایندگی هستند.
• ممکن است دارائی ازرشمند کسب و کار باشند
• شرکت‌ها را تشویق می‌کنند در حفظ یا بهبود کیفیت محصولات سرمایه‌گذاری کنند.
• ممکن است برای دریافت وام مفید باشند.

دلایل حمایت از علائم تجاری و حقوق ناشی از آن

با اینکه اکثر کسب و کارها به اهمیت استقاده از علائم تجاری به منظور تمیز دادن محصولات‎شان از محصولات رقبا پی برده‌اند، همه آنها اهمیت حمایت از علائم تجاری از طریق ثبت را درک نکرده‌اند.

پس از ثبت علامت طبق قانون ثبت علائم تجاری شخص/شرکت حق انحصاری پیدا میکند، بموجب آن می‌توانید از عرضه کالاهای یکسان یا مشابه توسط اشخاص ثالث تحت علائم تجاری که عین یا به طریق گمراه کننده‌ای مشابه علامت تجاری شما هستند جلوگیری نماید.

اگر علامت تجاری ثبت نشود، شرکت‌های رقیب از همان علامت یا علامتی که شباهت آن با علامت مزبور به اندازه‌ای است که موجب گمراهی خواهد شد برای همان کالا یا کالاهای مشابه استفاده خواهند کرد و در نتیجه سرمایه‌گذاری در بازاریابی یک محصول ممکن است به هدر رود. اگر یکی از رقیبان از علامت تجاری یکسان یا مشابه علامت تجاری استفاده کند، ممکن است مشتریان تصور کنند آن محصول متعلق به همان شرکت است و در نتیجه کالای رقیب را خریداری کند. این امر نه تنها سود شخص/شرکت را کاهش خواهد داد و مشتریان را گمراه خواهد کرد بلکه به شهرت و وجهه آسیب خواهد زد – بخصوص اگر محصول رقیب کیفیت نازلی داشته باشد.

با توجه به ارزش علائم تجاری و اهمیتی که یک علامت تجاری ممکن است در تعیین میزان موفقیت یک محصول در بازار داشته باشد، تضمین اینکه در بازارهای مربوط به ثبت رسیده باشد بسیار ضروری است.

بعلاوه، تفویض اجازه استفاده از یک علامت تجاری ثبت شده به شرکت‌های ثالث بسیار آسان‌تر است و در نتیجه می‌تواند منبع درآمد بیشتری برای شرکت/شخص بوجود آورد یا اساس انعقاد یک موافقت‌نامه اعطای نمایندگی فروش باشد.

گاهی اوقات، یک علامت تجاری ثبت شده که در میان مشتریان از شهرت خوبی برخوردار است. ممکن است به منظور دریافت منابع مالی یا وام از موءسسات مالی استفاده شود که بطور فزاینده‌ای از اهمیت علائم برای موفقیت کسب و کار آگاه می‌شوند.

مدت اعتبار قانونی علائم تجاری ثبت شده

مدت اعتبار ثبت علامت ده سال از تاريخ تسليم اظهارنامه ثبت آن مي‌باشد. اين مدت با درخواست مالك آن براي دوره‌هاي متوالي ده ساله با پرداخت هزينه مقرر، قابل تمديد است‌. يك مهلت ارفاقي شش ماهه كه از پايان دوره شروع مي‌شود، براي پرداخت هزينه تمديد، با پرداخت جريمه تأخير، درنظر گرفته مي‌شود.

علائم تجاری قابل ثبت

هر کلمه، حرف یا حروف، عدد، ترسیمات، عکس، شکل، رنگ، تصویر، برچسب یا ترکیب آنها که برای تشخیص کالاها یا خدمات بکار رود، علامت تجاری محسوب می‌شود. در برخی کشورها‌، شعارهای تبلیغاتی نیز علامت تجاری محسوب می‌شوند و در ادارات ملی ثبت علائم تجاری به عنوان علامت تجاری ثبت می‌شوند. تعداد روز افزون کشورها اجازه می‌دهند شکل‌هائی از علائم تجاری که قبلا مرسوم نبوده‌اند نیز ثبت شوند مانند رنگ‌ها، علائم سه بعدی (شکل یا بسته‌بندی کالاها)، نشان‌های قابل شنیدن (صداها) یا نشان‌های قابل استشمام (بوها). با اینحال، بسیاری از کشورها برای آنچه که بعنوان علامت تجاری قابل ثبت هستند محدودیت‌هایی قائل شده‌اند و عمومآ اجازه ثبت نشان‌هائی را می‌دهند که قابل روءیت هستند یا می‌توان آن‌ها را بصورت گراقیک نشان داد.

 

 علائم تجاری غیر قابل ثبت

واژه‌های عام. برای مثال، اگر شرکت شما قصد دارد علامت تجاری «صندلی» را برای فروش صندلی ثبت کند، تقاضانامه ثبت این علامت مردود خواهد شد چون «صندلی » واژه‌های عام برای این محصول است.

واژه‌های توصیف کننده. اینها کلماتی هستند که معمولآ در تجارت به منظور توصیف محصول مورد نظر بکار می‌روند. برای مثال، ثبت کلمه شیرین برای شکلات قابل قبول نخواهد بود چون محصول را توصیف می‌کند.در واقع اگر به تولیدکننده شکلات برای عرضه محصولاتش حق استفاده انحصاری از کلمه «شیرین» داده شود، کاری ناعادلانه خواهد. به همین ترتیب واژه‌های کیفی مانند «سریع»، «بهترین»، «کلاسیک» یا نوآورانه» به احتمال مردود خواهند شد مگر اینکه بخشی از یک نشان خاص باشند. در این گونه موارد، درج عبارتی دال بر اینکه درخصوص آن بخش از علامت حق استفاده انحصاری درخواست نمی‌شود، ضروری است.

علائم گمراه کننده (فریب دهنده): علائم تجاری هستند که مصرف کننده را نسبت به ماهیت، کیفیت یا مبداء جغرافیایی محصول گمراه می‌کند یا فریب می‌دهند. برای مثال، عرضه مارگارین به بازار با علامت تجاری که تصویر یک گاو داشته باشد مردود خواهد شد چون علامت موجب گمراهی مصرف کنندگان خواهد شد و مصرف کنندگان به احتمال، تصور خواهند کرد که این علامت به محصولات لبنی مرتبط است (مانند کره حیوانی است).

علائمی که خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه هستند. بطور کلی کلمات یا تصاویری که موازین و هنجارهای اخلاق حسنه و مذهبی که عمومآ پذیرفته شده‌اند را نقض کنند بعنوان علامت تجاری قابل ثبت نیستند.

پرچم‌ها نشان‌های سلطنتی، علائم رسمی دولتی و نشان‌های کشورها و سازمان‌های بین المللی که نمونه‌ای از آنها به دفتر بین‌المللی سازمان جهانی مالکیت معنوی (wipo) اعلام شده است معمولآ قابل ثبت نیستند.

طبق ماده 32 قانون علامت درموارد زير قابل ثبت نيست‌:

الف ـ نتواند كالاها يا خدمات يك مؤسسه را از كالاها و خدمات مؤسسه ديگر متمايز سازد.

ب ـ خلاف موازين شرعي يا نظم عمومي يا اخلاق حسنه باشد.

ج ـ مراكز تجاري يا عمومي را به ويژه درمورد مبدأ جغرافيايي كالاها يا خدمات يا خصوصيات آنها گمراه كند.

د ـ عين يا تقليد نشان نظامي‌، پرچم‌، يا ساير نشانهاي مملكتي يا نام يا نام اختصاري يا حروف اول يك نام يا نشان رسمي متعلق به كشور، سازمانهاي بين‌الدولي يا سازمانهايي كه تحت كنوانسيونهاي بين‌المللي تأسيس شده‌اند، بوده يا موارد مذكور يكي از اجزاء آن علامت باشد، مگر آن كه توسط مقام صلاحيتدار كشور مربوط يا سازمان ذي‌ربط اجازه استفاده از آن صادر شود.

هـ ـ عين يا به طرز گمراه‌كننده‌اي شبيه يا ترجمه يك علامت يا نام تجاري باشد كه براي همان كالاها يا خدمات مشابه متعلق به مؤسسه ديگري در ايران معروف است‌.

و ـ عين يا شبيه آن قبلاً براي خدمات غيرمشابه ثبت و معروف شده باشد مشروط بر آن كه عرفاً ميان استفاده از علامت و مالك علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالك علامت قبلي لطمه وارد سازد.

ز ـ عين علامتي باشد كه قبلاً به نام مالك ديگري ثبت شده و يا تاريخ تقاضاي ثبت آن مقدم يا داراي حق تقدم براي همان كالا و خدمات و يا براي كالا و خدماتي است كه به‌لحاظ ارتباط و شباهت موجب فريب و گمراهي شود.

مدارک لازم جهت تقاضای ثبت علامت تجاری

1-  تسلیم اظهارنامه علامت تنها از طریق فایل الکترونیکی امکان پذیر بوده و متقاضیان ثبت علامت می توانند از طریق این آدرس http://ip.ssaa.ir/BSigns/Steps.aspx  اظهار نامه خود را تسلیم اداره علامت نمایند.

2-    مدارك مثبت هويت متقاضي؛

الف) اشخاص حقیقی: کپی شناسنامه و کپی کارت ملی

ب) اشخاص حقوقی: آخرین روزنامه رسمی دلیل مدیریت کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء

3-  مدارك نماينده قانونی: درصورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی (وکیل، دارنده یا دارندگان حق امضا برای اشخاص حقوقی و …) به عمل آید مدارک آن ضمیمه گردد.

4-    10نمونه گرافیکی یا کپی یا تصویر از علامت درخواستی حداکثر درابعاد 10×10 سانتی متر

5-  درصورت سه بعدی بودن بودن علامت ارائه علامت به صورت نمونه گرافیکی یا تصویر دوبعدی به نحوی که از شش زاویه متفاوت تهیه و درمجموع یک نمونه واحد را تشکیل دهند.

6-  ارائه مدارک دال بر فعالیت در رشته مربوط به عنوان مثال جواز اعلامیه تأسیس از صنایع یا پروانه بهره برداری صنایع یا پروانه ساخت وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی یا پروانه کسب و …

7-  استفاده از حق تقدم: درصورتی که متقاضی یا متقاضیان ثبت بخواهند به استناد تقاضای ثبت یا ثبت خارج ازکشوراز مزایای حق تقدم (حداکثر6ماه) استفاده نمایند می بایست مدارک مربوط به حق تقدم را همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15روز از آن تاریخ تسلیم کنند.

8-    نسخه ای ازضوابط و شرایط استفاده ازعلامت جمعی و تاییدیه مقام صلاحیت دار

9-    رسيد مربوط به پرداخت هزينه های قانونی:

الف) هزینه اظهارنامه اشخاص حقیقی مبلغ 200.000ریال برای اشخاص حقوقی 400.000ریال «جدول پیوست3»

ب) معادل ارزی کلیه هزینه ها و تعرفه ای ثبتی علامت بر مبنای فرانک سوئیس می بایست به شماره حساب ارزی 21033100000421033 نزد بانک ملی- شعبه برج آرمیتا به نام خدمات ثبتی اداره کل مالکیت صنعتی واریزگردد.

                                        

موارد اعتراض

 

اعتراض به رد اظهارنامه علامت تجاری

وفق ماده 37 قانون هر ذي‌نفع مي‌تواند حداكثر تا سي روز از تاريخ انتشار آگهي‌، اعتراض خود را مبني بر عدم رعايت مفاد بند (الف‌) ماده (30) و ماده (32) اين قانون به اداره مالكيت صنعتي تسليم نمايد. دراين صورت :

1ـ اداره مالكيت صنعتي رونوشت اعتراض‌نامه را به متقاضي ابلاغ كرده و بيست روز به او مهلت مي‌دهد تا نظر خود را اعلام كند. متقاضي درصورت تأكيد بر تقاضاي خود يادداشت متقابلي را به همراه استدلال مربوط به اداره مذكور مي‌فرستد. درغير اين‌صورت اظهارنامه وي مسترد شده تلقي خواهد شد.

2ـ اگر متقاضي يادداشت متقابلي بفرستد، اداره مالكيت صنعتي رونوشت آن را دراختيار معترض قرار مي‌دهد و با درنظر گرفتن نظرات طرفين و مواد اين قانون تصميم مي‌گيرد كه علامت را ثبت و يا آن را رد كند.

 

وفق ماده 124 و 125 آیین‌نامه اجرایی هر شخصي كه نسبت به تقاضاي ثبت علامت اعتراض داشته باشد بايد ظرف مهلت 30 روز از تاريخ انتشار آگهي موضوع ماده 120 اين آيين‌نامه اعتراض خود را در دو نسخه مبني بر عدم رعايت مفاد بندهاي (الف) و (ب) ماده 30 و ماده 32 قانون به مرجع ثبت تسليم نمايد.

پس از ثبت اعتراض نامه، نسخه دوم آن با قيد تاريخ و شماره وصول به معترض مسترد مي‌گردد. اعتراض نامه بايد همراه با دلايل و مدارك استنادي و رسيد پرداخت هزينه رسيدگي به اعتراض باشد. چنانچه پس از بررسي اعتراض‌نامه و مدارك استنادي، تكميل مدارك منضم به اعتراض‌نامه ضرورت داشته باشد، مرجع ثبت با تعيين موارد، كتباً از متقاضي مي‌خواهد كه ظرف 30 روز از تاريخ ابلاغ نسبت به رفع نواقص اقدام نمايد. در غير اين صورت، اعتراض‌نامه كان لم يكن تلقي خواهد شد.

تبصره – مهلت‌ رفع نقص براي اشخاص مقيم خارج از كشور 60 روز مي‌باشد.

هرگاه اعتراض معترض مبني بر ادعاي حق مالكيت نسبت به علامتي باشد كه اظهارنامه ثبت آن تسليم مرجع ثبت و آگهي شده است، در صورتي كه علامت قبلاً به نام او ثبت نشده است، بايد همزمان با اعتراض، براي علامت خود، مطابق قانون و اين آيين‌نامه تقاضاي ثبت كرده و حق ثبت اظهارنامه و علامت برحسب طبقات و تمام مخارج مربوط به آن را تأديه نمايد. مرجع ثبت موظف است با رعايت ماده 124 اين آيين‌نامه، ظرف 10 روز از تاريخ وصول اعتراض نسخه‌اي از اعتراض نامه را به انضمام رونوشت مدارك و دلايل استنادي به متقاضي ثبت ابلاغ نمايد. متقاضي مكلف است از تاريخ ابلاغ اعتراض‌نامه، پاسخ مكتوب خود را ظرف 20 روز نسبت به اعتراض وارده به مرجع ثبت تسليم نمايد. عدم پاسخ متقاضي به ابلاغ در مهلت مقرر به منزله تمكين وي خواهد بود.

هرگاه متقاضي كتباً  به اعتراض معترض تمكين نمايد درخواست او براي ثبت علامت مسترد شده تلقي مي‌گردد و مراتب كتباً به معترض ابلاغ مي‌شود تا در صورتي كه علامت وي به ثبت نرسيده باشد، بر طبق اظهارنامه‌اي كه همزمان با اعتراض تسليم كرده است نسبت به ثبت آن اقدام كند. در صورت عدم تمكين متقاضي، مرجع ثبت مراتب را ظرف 10 روز به معترض ابلاغ كرده و وي از اين تاريخ 20 روز مهلت دارد كه اعتراض خود را از طريق مرجع ثبت تسليم كميسيون موضوع ماده 170 اين آيين‌نامه نمايد. همين ترتيب در موردي نيز بايد رعايت شود كه اعتراض معترض مبني بر ادعاي داشتن برخي حقوق، غيراز حق مالكيت، نسبت به علامتي باشد كه اظهارنامه ثبت آن تسليم مرجع ثبت شده ولي هنوز در ايران به ثبت نرسيده است، مگر اينكه علامت قانوناً قابل ثبت نباشد. در اين فرض نيازي به تسليم اظهارنامه ثبت علامت به مرجع ثبت نخواهد بود. تصميم كميسيون طبق ماده 172 اين آيين‌نامه قابل اعتراض در دادگاه صالح مقرر در ماده 59 قانون است.

تبصره 1– در صورتي كه اظهارنامه تسليمي به هر دليلي منتهي به ثبت علامت نشود مبالغ پرداختي از اين بابت، قابل استرداد نخواهد بود.

تبصره 2- در صورت رد اعتراض در كميسيون، هزينه رسيدگي به اعتراض، قابل استرداد نخواهد بود.

تبصره 3- چنانچه معترض مقيم ايران نباشد،‌ مهلت‌هاي مذكور در اين ماده به دو برابر افزايش مي‌يابد.

 

 

تمدید، تغییرات و انتقالات

 

تمديد علامت

با رعایت ماده‌های 126، 127، 128 و بندها و تبصره‌های موجود و ماده 131 و تبصره مربوطه ماده 132 و ماده 133 و بندها و تبصره‌های موجود ماده 134 و بندهای آن و ماده 135 و 136

تغییرات علامت

ماده 138 در خصوص کل تغییرات علامت می‌باشد، ضمنآ به تبصره‌ها توجه نمائید.

ماده 139 در خصوص انتقال علامت بحث می‌نماید و ضمنآ توجه کلی به ماده‌ها و تبصره‌های آن بشود. علی الخصوص انتقال قهری

ماده 140 در خصوص انتقال قسمتی از کالاها و خدمات موضوع علامت ثبت شده می‌باشد و می‌بایستی توجه بیشتری به تبصره‌های آن نمود.

انتقالات علامت

درخصوص اجازه بهره برداری از علامت

رعایت مواد 141، 142، 143 و با توجه بیشتر به رعایت کامل ماده 142 در خصوص کیفیت و استاندارد بودن که می‌بایست این ماده توسط اجازه گیرنده فرآیند آن شرح داده شود و توجه به دوبند 1 و2 ماده 143 شود.

مدارک لازم در خصوص ماده 143 و تبصره‌های آن

ماده 144 که اعراض از علامت می‌باشد می‌بایستی مدارک لازم ارائه شود و ضمنآ توجه به تبصره‌های 1 و 2 ماده 144 بنماید.

ماده 145 اعلام می‌دارد در صورتی که انتقال ، اعطلاء، اجازه بهره‌برداری، فسخ و خاتمه پیش از موعد مجوز بهره‌برداری یا اعراض از مالکیت علامت ثبت شده در خارج از کشور انجام شده باشد. اصل یا رونوشت و صدق سند مربوطه که در آن شماره تاریخ علامت ثبت شده در ایران قید و به تائید نمایندگی جمهوری اسلامی ایران رسیده باشد دلیلی برای ثبت هرگونه از تغییرات ذکر شده در ایران خواهد بود.

فصل چهارم از بخش پنجم مقررات عمومی

ماده 175 این آئین نامه در خصوص فقدان گواهی ثبت علامت می‌باشد که بعدآ بطور مفصل توضیح داده خواهد شد، ضمنآ به تبصره ماده 175 توجه شود.

ثبت بين المللي براساس موافقتنامه و پروتكل مادريد

   با نگرشي برتاريخچه كنوانسيون پاریس درخصوص حمايت از مالكيت صنعتي در مي يابيم كه به منظورحمايت از علائم تجارتي درسطح بين المللي بموجب كنوانسيون مزبور صاحب علامت (شخص حقيقي يا حقوقي) ميبايست بطور جداگانه تعدادي تقاضانامه را در ادارات كشورهاي مختلف عضو به زبانهاي گوناگون با پرداخت هزينه هاي متفاوت و صرف زمان طولاني، توديع نمايد.

 به همين منظور جهت تسهيل روند ثبت بين المللي و تحصيل حقوق ناشي از آن تعدادي از كشورهاي عضوكنوانسيون پاريس اتحاديه بين المللي را جهت حمايت از مالكيت صنعتي در راستاي كنوانسيون مزبور تشكيل داده و درآن سيستم مادريد را بعنوان دستورالعمل ثبت بين المللي علائم تجارتي تصويب نمودند.

اين سيستم شامل دو معاهده : موافقتنامه مادريد مورخ 1891 و پروتكل مرتبط با آن مصوب 1989 و همچنين آئيننامه مشترك مي باشد. سيستم مادريد  درحال حاضر داراي 85 عضو متشكل از كشورها و دفاتر منطقه اي ميباشد.

لازم به توضيح است كه درخواست ثبت بين المللي صرفا” از طريق دفاتر مالكيت صنعتي كشورهاي عضو سيستم مادريد امكان پذير بوده و منوط به ثبت در كشور مبداء مي باشد.

علامت تجاری(Trademark)  چیست؟

یک علامت تجاری، علامت مشخصه ای است که کالاها و یا خدمات مربوط به شخص حقیقی یا حقوقی را متمایز مینماید. منشاء آن نیز به زمانهای قدیم برمیگردد یعنی زمانی که صنعتگران و هنرمندان امضاء و یا مهر مخصوص خود را بر روی محصولات یا آثار هنری خود میگذاردند. در طول سالیان این علامتها سیر تکاملی خود را به سوی حمایت و ثبت علائم تجاری امروزی طی کرده اند. این سیستم به مصرف کنندگان کمک میکند تا کالا یا خدمات مورد نیاز خود را براساس علامت تجاری خاصی که طبیعت و یا کیفیت آن محصول و خدمت را مشخص میکند انتخاب و خریداری نمایند.

 

علامت تجاری چه کاری انجام می دهد؟

علامت تجاری ، مالک آن را از حمایتهای قانونی برخوردار میسازد و وی میتواند برای متمایز نمودن کالا یا خدمات خود از آن استفاده نموده و یا در ازاء دریافت وجه، شخص دیگری را مجاز به استفاده از این علامت خاص بنماید. در واقع حق استفاده انحصاری از علامت ثبت شده جهت استفاده بر روی محصولات و خدمات موردنظر و یا ارائه  مجوز استفاده از آن به دیگری، صرفا” در اختیار صاحب علامت میباشد. دوره حمایت از علامت تجاری ده سال است که میتوان آن را به دفعات نامحدود با پرداخت هزینه های پیش بینی شده در مقررات، تمدید نمود.

از منظر وسیعتر ، حمـــــایت از علائم تجارتي به سبب شهرت و منافع مادي حاصله از آنها موجب تشویق صاحبان اين حقوق به انجام اقدامات مبتکرانه و شجاعانه درسطح جهان ميگردد ،  بعلاوه ممانعت از رقابتهای غیرقانونی و ناعادلانه از قبیل جعل علامت تجاری مشابه برای محصول و یا خدمت نامرغوب و متفاوت را در بردارد. حمایت ازعلایم تجاری توسط دادگاه صورت میگیرد بطوریکه دراکثر نظامهای قضایی، دادگاهها قادرخواهند بود مانع از تخلفات انجام شده بر روی علایم تجاری شوند.

به مفهوم کلی تر علایم تجاری، از طریق به رسمیت شناختن کالا یا خدمات خاص و در برداشتن منافع     مالی درسطح جهان، موجب ارتقا ابتکار عمل و کارآفرینی میگردند. حمایت از علایم تجاری موجب  جلوگيري از رقابتهای غیرمنصفانه تجاری به شکل تولیدکالاهای تقلبی و استفاده از علایم مشخصه تجاری برای فروش محصولات باکیفیت پایین صورت ميگردد. این نظام به افرادی که صاحب مهارت و سرمایه هستند کمک مینمايد تا کالا و خدمات خود را به روشی منصفانه تولیدکرده و بفروشند که در نتیجه تجارت بین المللی را نیز تسهیل مینمايد.

 سیستم حمایتی از علائم تجاری اين فرصت را براي كساني كه دارای مهارت و تجربه کافی هستند فراهم مينمايد تا در منصفانه ترین شرایط ممکن به تولید و بازاریابی کالاها و خدمات خود پرداخته و بدین ترتیب امکان تجارت بین المللی برایشان تسهیل گردد و همچنین درمصرف کننده ایجاد اعتماد جهت تعیین حقوق ناشی از انتخاب وی مینماید.

چه نوع علائم تجاری را میتوان ثبت نمود؟

تعداد علایم قابل ثبت درسطح جهان تقریباً نامحدود هستند، و مطابق با قانون مصوب کشورها، علامت تجاری ممکن است متشکل از یک یا چند کلمه، حرف یا عدد باشد. همچنین علامت تجاری برگرفته از شکل، نماد، اشکال سه بعدی، نمادهای صوتی مانند اصوات موسیقی، رایحه و یا رنگ داراي ویژگی متمایز کننده باشد، علامت تجاری میتواند شامل کلمه، حرف و یا عدد و یا ترکیبی از آنها باشد. علاوه بر علائم تجاری که مبدأ تجاری کالاها یا خدمات را معین میکند، چند دسته دیگر از علائم نیز وجود دارند:

* علائم جمعی COLLECTIVE MARKS علامتهایی هستند که به یک مجموعه یا انجمن تعلق میگیرد بطوری که اعضای آن توسط این علامت خود را در سطح کیفی و یا سایر مجموعه مشخصات مورد نیاز آن مجموعه یا انجمن معرفی می نمایند. بعنوان مثال از انجمن ها و یا کانون هایی میتوان یاد کرد که به عنوان نماینده گـــروهی خاص از کانون سردفتران، حسابداران، مهندسین و یا معماران میباشند.

* علائم تائیدی CERTIFICATION MARKS علامتهایی هستندکه درمقابل اجرا و رعایت یکسری استانداردهای تعریف شده به تولیدکننده و یا ارائه دهنده خدمات اعطا میگردد. این علامت میتواند به هرکسی که بتواند تائیدکند که محصول تولیدی او از طریق روشی تولیدشده است که استانداردهای تعین شده را رعایت کرده است اعطا گردد. بعنوان مثال میتوان از استاندارد کیفی ISO 9000 که در جهان کاملاً شناخته شده و مقبول میباشد، نام برد.

 

علامت تجاری چگونه ثبت می شود؟

جهت درخواست ثبت بین المللی علامت تجاری درسایر کشورها، ابتداء بایستی علامت موردنظر درکشورمبداء به ثبت برسد. بنابراین ثبت داخلی علامت تجاری در کشور مبداء  پیش نیاز ثبت بین المللی علامت تجاری درکشورهای عضو سیستم مادرید میباشد. اقدام به درخواست ثبت بین المللی علامت تجاری صرفا” ازطریق اداره مالکیت صنعتی امکان پذیر می باشد.

نخستین گام در این امر، پرکردن فرم اظهارنامه علامت تجاری نزد اداره مالکیت صنعتی می باشد که امور مربوط به ثبت علائم تجاری را به عهده دارد. این فرم درخواست باید شامل جزئیات و مشخصات علامت مورد درخواست از قبیل رنگ، فرم و سایر مشخصات علامت مزبور باشد. این فــــرم همچنین باید شامل لیست کالاها یا خدمات مرتبط طبق طبقه بندی بین المللی علائم تجاری باشد که علامت درخواستی، آنها را در برمیگیرد.

اطلاعات بيشتر درخصوص مدارك موردنياز، جهت ثبت يك علامت تجارتي و نحوه پركردن فرم اظهارنامه در پورتال قابل دسترسي ميباشد.

یک علامت تجاری باید خاص و متمایز کننده باشد بطوریکه مصرف کنندگان با دیدن آن علامت محصول مورد نظر را شناخته و همچنین آن را از سایر علائــــم تجاری و دیگر محصولات که با آن علائم تجاری معرفی میشوند را تشخیص دهند. یک علامـــت تجاری نباید باعث گمراهی و یا فـــریب مصرف کننده گردیده و یا باعث از بین رفتن نظم عمومی یا خلاف اخلاق حسنه گردد.

حقوقی که به یک علامت تجاری اعطا میگردد الزاماً با حقوق اعطا شده به علامت تجاری دیگریکسان نخواهد بود. این موضوع از طریق بررسی های انجام شده توسط اداره علائم تجاری ویا در نتیجه ادعای اشخاص ثالث به حقوق مشابه تعیین می گردد.

 

 

دامنه حمایت از علائم تجاری تا کجاست؟

تقریباً تمامی کشورهای جهان، علائم تجاری را ثبت و حمایت میکنند هر اداره ملی یا منطقه ای ثبت علائم تجاری، مجموعه ای از اطلاعات علامتهای تجاری ثبت شده را نگهداری میکنندکه شامل اطلاعات کامل درخواستی برای تمام علائم ثبت شده، تمدید شده، جستجوها و اعتراضات توسط اشخاص ثالث، میباشد. لیکن تأثیر ثبت اين علائم محدود به کشور يا قلمرو مورد نظر میشود.

به منظور اجتناب از نیاز به ثبت علامت تجاری بطور جداگانه در هریک از سازمانهای ملی یا منطقه ای ثبت علائــم، سازمان جهانی مالکیت معنوی WIPO سیستمی را جهت ثبت بین المللی علائم تجاری ايجاد كرده است. این سیستم تحت موافقتنامه و پروتکل مادرید که ثبت بین المللی علائم را در برمیگیرند اداره میگردد. هرشخصی که بطریقی (به لحاظ ملیت، اقامت و یا استقرار بنگاه صنعتی یا تجاری) به یک کشور طرف قرارداد و به یکی یا هردو معــــاهده مذکور مرتبط باشد، میتواند با ثبت یا درخواست ثبت علامت تجاری خود در اداره ثبت علائم تجاری آن کشور از مزایای ثبت بین المللی که تأثیر آن در همه یا برخی از دیگرکشورهای عضو سیستم مادریداست برخوردار گردد. درحـال حاضر 85 کشور جهان عضـــو سيستم مادريد میباشند و متقاضیان ثبت بین المللی علائم میتوانند از طریق سیستم مادرید بشرح ذیل علائم خودرا درکشورهای موردنظر خویش ثبت نمایند:

1-     با مراجعه به آدرس اینترنتی/ MADRID SYSTEM  WWW.WIPO.INT جهت دریافت اطلاعات مربوط به ثبت و فرم تقاضا (اظهارنامه) و محاسبه هزینه ها (Fee Calculation)

2-     یکبرگ نامه درخواست ثبت بین المللی با عنوان اداره ثبت علائم تجاری با درج اسامی کشورهای مورد نظر.

3-     تصویرتصدیق ثبت داخلی نیزمیبایست ضمیمه درخواست شود.متقاضیان بایدتوجه داشته باشند درخواست ثبت (تصویر یا علامت بین المللی) آنها دقیقاً باتصدیق داخلی مطابقت داشته باشد.

4-     ارائه معرفینامه برروی سربرگ شرکت یا وکالتنامه رسمی وكيل براي (اشخاص حقوقی)، مراجعه مالک علامت یا وكيل ايشان با ارائه وکالتنامه رسمی براي (اشخاص حقيقي)

5-     تکمیل یکی ازسه فــرم مربوط (MM1, MM2, MM3 که ازسایــــت WIPOگرفته میشود)با توجه به تقاضای ثبت دركشورهاي عضوموافقتنامه، پروتکل یا هردو، در سه نسخه

6-     پرداخت هزینه ثبت که از طریق پرکردن فرم برآورد هزینه، موجود درسایت مذکور و به فرانک سوئیس تعیین میگردد (هزینه ثبت بين المللي بعداز تسلیم اظهارنامه به اداره مالكيت صنعتي برمبنای تعداد طبقات و کشورهای مورد تقاضا به فرانک سوئیس به حساب WIPO قابل پرداخت میباشد).

بطورکلی این سیستم دارای19 فرم میباشد که تقاضای ثبت و سایر درخواستهاي متقاضیان مبنی بر اعمال تغییرات علائم و انتقالات و… حسب مورد از فرم های مزبور استفاده میگردد.

مزایای استفاده سیستم ثبت بین المللی علائم تجاری ( سیستم مادرید )

 بموجب مقررات ثبت بین المللی علائم تجاری (سيستم مادريد)، علامت با توجه به قوانين داخلي هركشور مورد بررسي قرارميگيرد وسپس وارد طريق بين المللي خود ميشود يعني ثبت بين المللي علائم تجاري درمرحله اول با ثبت ملي دراداره كشور مبداء صورت مي گيرد وسپس بصورت اتوماتيك با تعيين كشورهاي مورد نظردرسطح  بين المللي انجام ميشود امتيازاين سيستم اينست كه متقاضي با تسليم يك اظهارنامه بين المللي از طریق اداره مالکیت صنعتی به وایپو ميتواند درصورت تمايل در85 كشورعضو موافقتنامه و پروتکل مادرید يا تعدادي ازآنها بسته به انتخاب خود حمايت ازعلامت تجاري خود را درخواست وكسب نمايد.

بنابراين مزيت استفاده از آن در ساده، ارزان و موثربودن آن ميباشد يعني تنها بوسيله يك تقاضانامه بين المللي واحد به يك زبان (فرانسه، انگليسي یا اسپانیولی) و پرداخت يك تعرفه به فرانك سوئيس، تحصيل و تامين حمايت ازعلائم تجارتي يا خدماتي دركشورهاي تعيين شده در فرم درخواست ميسرميگردد. همچنين درصورتيكه هرگونه تغييري درعلامت ثبت مبداء ازطرف دارنده آن صورت گيرد ازقبيل تغييرنام، آدرس، مالكيت، تمديد وغيره ميتوان با تكميل فرمهاي مربوطه و پرداخت هزينه اي اندك تغييرات مزبور را درسطح بين المللي اعمال نمود.

ديگراينكه اداره مبدا نيز از انجام طبقه بندي كالاها وخدمات و انتشارعلائم درروزنامه رسمي كشورمتبوع خويش بي نيازاست. درواقع ثبت بين المللي مجموعه اي ازثبتهاي ملي طبق مقررات داخلي هركشورتعيين شده، ميباشد.

خلاصه  موافقتنامه و پروتكل مادريد

    اولين اقدام جهت حمايت ازعلامت تجارتي و برخورداري از حقوق مرتبط با آن ثبت علامت در بعد داخلي )ملي( طبق كنوانسيون پاريس ميباشد. با نگرشي برتاريخچه اين كنوانسيون درخصوص حمايت از مالكيت صنعتي در مي يابيم كه به منظورحمايت از علائم تجارتي درسطح بين المللي بموجب كنوانسيون مزبور صاحب علامت (شخص حقيقي يا حقوقي) ميبايست بطور جداگانه تعدادي تقاضانامه را در ادارات كشورهاي مختلف عضو به زبانهاي گوناگون با پرداخت هزينه هاي متفاوت و صرف زمان طولاني، توديع نمايد. به همين منظور جهت تسهيل روند ثبت بين المللي و تحصيل حقوق ناشي از آن تعدادي از كشورهاي عضوكنوانسيون پاريس اتحاديه بين المللي را جهت حمايت از مالكيت صنعتي در راستاي كنوانسيون مزبور تشكيل داده و درآن سيستم مادريد را بعنوان دستورالعمل ثبت بين المللي علائم تجارتي تصويب نمودند. اين سيستم شامل دو معاهده موافقتنامه مادريد مورخ 1891 و پروتكل مرتبط با آن مصوب 1989 ميباشد.

اين سيستم از طريق دفتربين المللي وايپواداره ميشود، هركشورعضوكنوانسيون پاريس براي حمايت ازحقوق علائم تجارتي اتباع خويش در سايركشورها، ميتواند عضو موافقتنامه، پروتكل و يا هردو آنها گردد.

مدارك موردنيازجهت فرايند ثبت بين المللي علامت (تحت سيستم مادريد)

1- نامه درخواست جهت ثبت بين المللي علامت خطاب به اداره ثبت علائم تجاري با درج اسامي كشورهاي   مورد نظر

2- معرفي نامه برروي سربرگ شركت همراه با امضاء مديران و دارندگان حق امضاء همراه با مهرشركت (اشخاص حقوقي) و درصورت مراجعه وكيل رسمي ارائه وكالتنامه دادگستري

3- كپي مصدق شناسنامه و كارت ملي مديران و دارندگان حق امضاء شركت و روزنامه تاسيس و آخرين تغييرات شركت (اشخاص حقوقي) و ارائه كپي مصدق شناسنامه و كارت ملي (اشخاص حقيقي) و در  صورت مراجعه وكيل رسمي ارائه وكالتنامه دادگستري .

4- اظهارنامه يا اصل گواهي ثبت علامت تجاري درايران جهت رؤيت و كپي آن جهت ضبط  در پرونده يا   ارائه كپي مصدق گواهي ثبت علامت تجاري .

5- تكميل فرم مخصوص لاتين پس ازمشخص شدن كشورهاي موردنظرمتقاضي

6- برگه محاسبه هزينه ها همراه با مهر و امضاء متقاضي (Fee Calculation)

7- رسيد مربوط به پرداخت هزينه بررسي اظهارنامه ثبت بين المللي (پس ازدريافت معرفي نامه از اداره جهت مراجعه به بانك ملي – شعبه عباس آباد )

*ضمنا” به كليه متقاضيان محترم ثبت بين المللي توصيه ميگردد از واريز هزينه هاي ثبت بين المللي مربوطه قبل از تكميل و تائيد فرم مربوطه توسط اداره ثبت علائم تجاري جدا” خودداري فرمايند.

 

توجه : براي دسترسي به فرم مخصوص لاتين و برگه پرداخت هزينه ها به سايت اينترنتي به شرح ذيل مراجعه فرمائيد :

http://www.wipo.int/madrid/en/fees/calculator.jsp

 

 اسامی کشورهای عضو  سیستم  ثبت بین المللی مادرید :

 

1. آنتیگوا و باربادو           19. جمهوری چک           37. ايران               55. ماداگاسكار             73. سان مارينو

2. آلبانی                     20. آلمان                      38.ايسلند              56. مقدونيه                74. سائوتومه و پرينسپ

3. ارمنستان                 21. دانمارک                   39. ایتالیا               57.  مغولستان             75. سوريه

4. بن اير                      22. الجزیره                   40. ژاپن                 58. موزامبيك               76.  سوازيلند

5.. اتريش                    23. استونی                    41. کنیا                59. ناميبيا                   77. تاجيكستان

6. استراليا                   24. مصر                         42. قرقیزستان       60 . نروژ                      78. ترکمنستان

7. آذربایجان                  25. اتحادیه اروپا              43. كره جنوبي       61. عمان                   79. تركيه

8 . بوسنی و هرزه گوین  26. اسپانیا                    44. كره شمالي      62. لهستان               80.. اوكراين

9. بلغارستان                27. فنلاند                      45. قزاقستان          63. پرتقال                 81. . آمریکا

10. بحرين                   28. فرانسه                      46. لیختن اشتاین    64. روماني               82 . اوزبكستان

11. بوتان                    29. انگلستان                  47. ليبريا                 65. صربستان           83.. ويتنام

12. بوتسوان               30. گرجستان                  48. لسوتو               66.  روسيه              84.. زامبيا

13. بنلوكس                31. غنا                          49. لیتوني               67. سودان              85.. كوراكائو

14. بلاروس                 32. یونان                          50 .لتوني                68 . سوئد               86. سينت مارتين

15. سوئیس                33. کرواسی                  51 . موروكو              69. سنگاپور

16. چین                    34. مجارستان                 52 .موناكو               70. اسلوونی

17. کوبا                     35. ایرلند                       53 . مولداوي            71. اسلوواکی

18. قبرس                   36. —                        54 . مونته نگرو         72. سییرالئون